Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες του διήμερου συνεδρίου «1821 και Απομνημόνευμα. Ιστορική χρήση και ιστοριογραφική γνώση» που διοργάνωσε το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων στο Aμφιθέατρο «Ιωάννης Δρακόπουλος» του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τo συνέδριο, το οποίο χαρακτηρίστηκε από τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού έγκυρων ιστορικών, παλαιότερων και νεότερων, αλλά και άλλων ερευνητών από τον χώρο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, εγκαινίασε τον Κύκλο δράσεων «1821-2021: 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Ιστορία – Αρχεία – Μνήμη».
Η πρώτη μέρα του συνεδρίου, Τετάρτη 20 Μαρτίου, ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Μελέτιου Αθανάσιου Δημόπουλου, ο οποίος εξήρε τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Αθηνών με το Ίδρυμα της Βουλής, τονίζοντας ότι ο εορτασμός των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 αποτελεί μείζονα ευκαιρία για γνώση και αναστοχασμό του παρελθόντος. Στην εισαγωγική της ομιλία, η Νίκη Μαρωνίτη, Γενική Γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή και διεθνή διάσταση της Επανάστασης του 1821, επισήμανε το γεγονός ότι η Βουλή των Ελλήνων ήδη από τη δεκαετία του 1850 εκδίδει τα «Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας», τονίζοντας ότι ανάδειξη της μνημονικής δυναμικής αποτελεί μια επιστημονική και ιστοριογραφική πρόκληση. Τέλος, εξέφρασε την ευχή οι δράσεις και τα ερευνητικά προγράμματα για το 1821 να έχουν συνέχεια και μετά την επέτειο των 200 χρόνων, δίνοντας έμφαση στην αναγκαιότητα του συντονισμού και των συνεργιών των επιστημονικών και ερευνητικών φορέων σε εθνικό και ει δυνατόν σε διεθνές επίπεδο.
Στην εναρκτήρια συνεδρία παρουσιάστηκαν τα ερευνητικά και εκδοτικά προγράμματα του Ιδρύματος που αφορούν τον κύκλο δράσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, με ιδιαίτερη αναφορά στη σειρά «Κείμενα Μνήμης». Ακολούθησαν εισηγήσεις για την αυστριακή ναυτιλιακή πολιτική, τα οθωμανικά τεκμήρια και τους τόπους μνήμης για την Ελληνική Επανάσταση, παρουσιάστηκαν οι πλούσιες πηγές της Βιβλιοθήκης της Βουλής που αφορούν τις βιογραφίες των αντιπροσώπων των Εθνοσυνελεύσεων και του Βουλευτικού, καθώς και τα ερευνητικά και εκδοτικά προγράμματα που εκπονούνται σε συνεργασία με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Η Α΄ συνεδρία αφιερώθηκε σε νέες προσεγγίσεις και αναγνώσεις του «Ιστορικού» του Ι. Μακρυγιάννη, των «Ενθυμημάτων» του Ν. Κασομούλη και του ιστοριογραφικού έργου του Σπ. Τρικούπη, η Β΄ συνεδρία στην εθνοτοτοπική διάσταση των απομνημονευμάτων Πελοποννησίων και Σουλιωτών αγωνιστών καθώς και στα δημοτικά τραγούδια του Αγώνα, όπως μαρτυρούνται στα απομνημονεύματα. Στην Γ΄ συνεδρία, παρουσιάστηκαν τα χειρόγραφα και η αρχειακή και εκδοτική τύχη των Απομνημονευμάτων του Στρ. Πίσσα που σώζονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η ιστοριογραφική κατάθεση του Καλλίνικου Κριτοβουλίδη για τη συμβολή της Κρήτης στην Ελληνική Επανάσταση, η αυτοβιογραφική αφήγηση του Γιαννιώτη Αλέξιου Κουτσαλέξη και η εξιστόρηση της φυγής του στη Στερεά Ελλάδα και τα Επτάνησα και, τέλος, τα ζητήματα που προκύπτουν από τις εκδόσεις και επανεκδόσεις των Απομνημονευμάτων του Παλαιών Πατρών Γερμανού.
Η δεύτερη και τελευταία μέρα του Συνεδρίου, Πέμπτη 21 Μαρτίου, αφιερώθηκε στην παρουσίαση απομνημονευμάτων, ημερολογίων και άλλων γραπτών αφηγήσεων που σχετίζονται με την Ελληνική Επανάσταση και την απήχησή της, από μη ελληνικές πηγές: μαρτυρίες Ρώσων Δεκεμβριστών, μαρτυρίες Ιταλών εξορίστων, αγωνιστών του Risorgimento, όπως ο Giuseppe Pecchio, αυτοπρόσωπες οθωμανικές αφηγήσεις, όπως του Μοραΐτη Γιουσούφ Μπέη και του άτακτου στρατιώτη Καμπουτλή Βασφή,
Το συνέδριο έκλεισε με στρογγυλό τραπέζι όπου συζητήθηκε το πρόβλημα της επιστημολογικής και γνωσιολογικής αξιολόγησης της γραπτής μαρτυρίας και του Απομνημονεύματος ως ανασημασιοδότησης της εμπειρίας μέσα από ιστορικά, ανθρωπολογικά και ψυχαναλυτικά παραδείγματα.
Τις εργασίες του συνεδρίου τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Νίκος Βούτσης, ο πρώην αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Ξυδάκης, ο Γενικός Γραμματέας της Βουλής των Ελλήνων, κ. Κώστας Αθανασίου, η Γενική Γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής κα Νίκη Μαρωνίτη ο Πρόεδρος και μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής, καθώς επίσης βουλευτές και ακαδημαϊκοί.
Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαθανασίου
