Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες του συνεδρίου «Οι αρχειακές συλλογές του Υπουργείου Εσωτερικών και η σημασία τους για την έρευνα», που συνδιοργάνωσαν το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, το Υπουργείο Εσωτερικών και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την Τρίτη 26 Μαρτίου.
Το συνέδριο χαιρέτισε ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Νικόλαος Βούτσης, τονίζοντας την ανάγκη για την καλλιέργεια μιας «κουλτούρας ανοικτών αρχείων». Κατέστησε σαφές ότι, γι’ αυτό τον σκοπό, η πολιτική βούληση είναι δεδομένη, αναφέροντας ως παραδείγματα το άνοιγμα και τη δημοσιοποίηση του φακέλου της Κύπρου, την εν εξελίξει διαβούλευση για το νομοσχέδιο περί αρχείων, αλλά και την αξιοποίηση του αρχειακού υλικού που βρέθηκε στη Βουλή και αφορά στη δικτατορία των συνταγματαρχών (φάκελοι από τις εργασίες της «Συμβουλευτικής Επιτροπής», αυθεντικά πρακτικά της δίκης των πρωταιτίων της Χούντας).
Στον χαιρετισμό του, ο υπουργός Εσωτερικών, κ. Αλέξης Χαρίτσης, τόνισε ότι η προσπάθεια για την αναζήτηση και τη συγκέντρωση του πρωτογενούς αρχειακού υλικού, που βρισκόταν διάσπαρτο σε διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών, υποστηρίχθηκε θερμά από την πολιτική του ηγεσία. Μετά τον εντοπισμό των αρχείων και την καταγραφή των βασικών δεδομένων, ακολούθησε η θεσμική εξασφάλιση και ένταξή τους στη Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης, ενώ ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η ψηφιοποίησή τους, με στόχο να γίνουν προσβάσιμα όχι μόνο στην ερευνητική κοινότητα, αλλά και σε όλους τους πολίτες.
Ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κ. Κώστας Γαβρόγλου, επισήμανε ότι η συζήτηση για τα ανοικτά αρχεία ουσιαστικά συνεπάγεται την υπέρβαση των γραφειοκρατικών προσκομμάτων, την επανεξέταση της έννοιας του «άκρως απορρήτου», τον επαναπροσδιορισμό της «δημόσιας ιστορίας», τη συνακόλουθη αλλαγή προγραμμάτων σπουδών στα σχολεία και γενικότερα την εμπέδωση μιας άλλης κουλτούρας στη χρήση της Ιστορίας. Χαρακτήρισε δε στρατηγικό τον ρόλο των Γενικών Αρχείων του Κράτους στον συντονισμό και την εποπτεία του συνόλου του αρχειακού υλικού.
Ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Κωνσταντίνος Πουλάκης, σκιαγράφησε τα επόμενα βήματα, που αφορούν στην ψηφιοποίηση σημαντικού μέρους των αρχείων του υπουργείου, προκειμένου το υλικό αυτό να καταστεί προσβάσιμο σε ερευνητές και απλούς πολίτες. Έχει ήδη ολοκληρωθεί το έργο ψηφιοποίησης των διοικητικών ορίων των προκαποδιστριακών δήμων και κοινοτήτων και των οικονομικών της τοπικής αυτοδιοίκησης από το 1920 έως σήμερα, ενώ τους επόμενους δύο μήνες αναμένεται να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση του αρχειακού υλικού της Διεύθυνσης Εκλογών, που περιλαμβάνει το σύνολο των εκλογικών αποτελεσμάτων του ελληνικού κράτους (βουλευτικών, αυτοδιοικητικών, ευρωεκλογών) αλλά και όλων των δημοψηφισμάτων από το 1928 έως σήμερα.
Μέσα από τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις από διοικητικά στελέχη του Υπουργείου Εσωτερικών, αλλά και τον σχολιασμό από έγκυρους ειδικούς επιστήμονες, αναδείχθηκε ένα σημαντικό μέρος του αρχειακού πλούτου και πηγές που έρχονται για πρώτη φορά στο φως, πολύτιμες για την ιστορία του ελληνικού κράτους. Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν επίσης οι συλλογές του Τμήματος Κοινοβουλευτικών Αρχείων της Βιβλιοθήκης της Βουλής, καθώς και ο τρόπος διαχείρισης και αξιοποίησής τους. Πιο αναλυτικά, και ως παράδειγμα, παρουσιάστηκε το αρχειακό υλικό από την περίοδο της Δικτατορίας (1967-1974). Από την Κεντρική Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους παρουσιάστηκαν τα αρχεία του Υπουργείου Εσωτερικών της περιόδου 1833-1916 και της Διεύθυνσης Εσωτερικών της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης (1919-1922).
Το συνέδριο τίμησαν με την παρουσία τους η υφυπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κα Μερόπη Τζούφη, η υφυπουργός Εσωτερικών, κα Μαρίνα Χρυσοβελώνη, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Χρήστος Μαντάς, η γενική γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, κα Νίκη Μαρωνίτη, ο Πρόεδρος και μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής.
Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαθανασίου
