Το μέτωπο της διπλωματίας, 1946-1947
Ο διπλωματικός αγώνας που οι ελληνικές κυβερνήσεις καλούνταν να διεξαγάγουν, προκειμένου να διασφαλίσουν οριστικά κι επίσημα την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στο ελληνικό κράτος, δεν ήταν εύκολος. Θεσμικά, η τύχη των νησιών ήταν ενταγμένη στο ευρύ πλαίσιο των διαπραγματεύσεων των Συνθηκών Ειρήνης μεταξύ νικητών και ηττημένων του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά, πολιτικά, εξαρτιόταν από την εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων και τα συμφέροντα των πρωταγωνιστών του ψυχροπολεμικού κόσμου που μόλις αναδυόταν.
Από τη λήξη του πολέμου έως και το καλοκαίρι του 1946, η Ελλάδα προσέκρουε μονίμως στην αναβλητικότητα και την παροχή ασαφών υποσχέσεων από τη μεριά των νικητριών Δυνάμεων στο ζήτημα των Δωδεκανήσων. Η κρίσιμη τομή επήλθε στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών Αγγλίας, Γαλλίας, Η.Π.Α. και Ε.Σ.Σ.Δ., στις 27 Ιουνίου 1946, στο Παρίσι, όταν ο Βιατσεσλάβ Μολότωφ, σε μια αιφνίδια μεταστροφή της στάσης της Ε.Σ.Σ.Δ., ήρε τις μέχρι τότε επιφυλάξεις του, που συσχέτιζαν το καθεστώς των νησιών με αυτό των Στενών και των πρώην ιταλικών αποικιών. Ο δρόμος για την ενσωμάτωση ήταν πλέον ανοικτός.
Τα νέα έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό και γέμισαν με αισιοδοξία την ελληνική αντιπροσωπεία, η οποία θα συμμετείχε στη μεγάλη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης στο Παρίσι. Εκεί, στις 21 Σεπτεμβρίου 1946, εγκρίθηκε ομόφωνα η Ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα. Ωστόσο, οι υπόλοιπες αξιώσεις της Ελληνικής πλευράς στη Συνδιάσκεψη, για το Βορειοηπειρωτικό, την ελληνοβουλγαρική μεθόριο και το ύψος των πολεμικών αποζημιώσεων, δεν ευοδώθηκαν. Ακόμη και στο ζήτημα των Δωδεκανήσων πολλά θέματα παρέμεναν ανοικτά για περαιτέρω αποσαφηνίσεις, όπως ο ακριβής προσδιορισμός των ορίων της περιοχής και ο βαθμός της αποστρατικοποίησης, καθώς και η τύχη των περιουσιών του ιταλικού κράτους και των εποίκων.
Η Συνθήκη Ειρήνης υπογράφηκε στο Παρίσι, στις 10 Φεβρουαρίου 1947, με το Foreign Office να ενημερώνει πως θα εκκινούσε αμέσως τη διαδικασία παράδοσης της διοίκησης στις ελληνικές Αρχές. Η Ελλάδα επικύρωσε τη Συνθήκη στις 22 Οκτωβρίου 1947 και επισήμως την Ένωση στις 9 Ιανουαρίου 1948, μεταθέτοντας αναδρομικά την ισχύ της στη συμβολική ημερομηνία της 28ης Οκτωβρίου 1947.